ภาณุมาสัมภาษณ์เกี่ยวกับวิธีการทำงาน และงานแสดงภาพถ่าย
ที่ Xspace
งาน abstract photography ที่เคยแสดงครั้งแรกชื่อ a Walk to Remember ที่เกษร พลาซ่า นั่นก็สิบกว่าปีมาแล้ว ทำให้เราได้ตั้งต้นชีวิตการงานหลังกลับมาจากปารีสเมื่อปี 2009
หลายปีที่ผ่านมาแม้จะมีงานพอร์เทรท เขียนความเรียง และฟิล์มเอสเส แต่ก็ไม่ได้หยุดถ่ายภาพ abstract แต่อย่างใด ยังจัดสรรเวลาถ่ายรูปสะสมเรื่อยมาแต่ก็ไม่ได้แสดงที่ไหน และทั้งหมดยังยึดแนวทางเดิมคือถ่ายด้วยฟิล์ม พริ้นต์ด้วยดิจิตอล (Giclée) และไม่ครอปภาพ เพราะถือว่าการทำงานเสร็จตั้งแต่กดชัตเตอร์ แต่การเตรียมไฟล์และการพิมพ์นั้นก็ต้องอาศัยการปรับสีและน้ำหนักจากความทรงจำและจากความคลาดเคลื่อนในขั้นตอนต่างๆ
คุยกับภาณุแล้วก็ได้สำรวจตัวเอง เหมือนที่เคยสำรวจคนอื่นๆที่เคยสัมภาษณ์
ทุกครั้งเรารู้สึกเหมือนเป็นนักสืบเกี่ยวกับชีวิตเมื่อได้นั่งฟังประวัติศาสตร์ของแต่ละคนก็จะรู้ที่มาที่ไปที่จะเป็นตัวตนในวันนี้ของแต่ละคน เหมือนชีวิตเกิดมาเพื่อบางสิ่งบางอย่าง และขณะเดียวกันพวกเขาก็เลือกที่จะทำและไม่ทำอะไรเพื่อให้ได้มาเป็นวันนี้ ในบางครั้งนึกถึงหนังเรื่อง Sliding Door (1998, Peter Howitt) ที่ชีวิตเลือกที่จะเปิดหรือปิดประตูบานไหน และก้าวเดินต่อไป
ผมทำงาน 3 แบบ ภาพนิ่ง ความเรียง และภาพเคลื่อนไหว
ภาพนิ่งเปรียบเหมือนยอดภูเขาน้ำแข็ง ที่ดึงความสนใจใคร่รู้เราเอาไว้ แต่นั้นก็เป็นเหมือนโคว้ทคำพูดที่ถ้าเราไม่รู้บริบทแวดล้อม เราก็ไม่อาจจะเข้าใจสิ่งที่โคว้ทคำพูดนั้นอย่างลึกซึ้ง เราจำเป็นต้องเข้าใจบริบทแวดล้อมที่เป็นภูเขาน้ำแข็งที่อยู่ใต้น้ำ นั้นคืองานความเรียงที่สนับสนุนภาพถ่ายที่พ้นน้ำขึ้นมา และเมื่อผมทำงานภาพเคลื่อนไหว มันอณุญาตให้คนในภาพพูดด้วยน้ำเสียง ด้วยจังหวะจะโคนของตัวเอง แทนที่จะผ่านการตีความหรือน้ำเสียงของคนเขียน คล้ายกับเรานั่งเรือไปดูภูเขาน้ำแข็งด้วยตัวเอง ได้หายใจเอาอากาศตรงนั้น ได้สัมผัสความเย็น การโยกไหวของคลื่น ในขณะเดียวกันภาพเคลื่อนไหวยังไม่สามารถทำบางสิ่งที่ภาพนิ่งทำได้ นั่นคือการหยุดห้วงขณะเอาไว้ และความเงียบของภาพถ่ายที่มีพลังบางอย่าง มันดึงความรู้สึก ข้อมูลทั้งหมดกลับมาผ่านความเงียบ และปรากฎเป็นเสียงในใจของคนดู
การงานนั้นผูกพันไปกับชีวิตไปไหนก็ทำงานไปด้วย เพราะทั้งสองอย่างนั้นเกี่ยวพันกับอย่างแยกไม่ออก ความสนใจในชีวิตก็เคลื่อนที่ไปเรื่อยๆ ผลงานจึงไม่ได้อยู่กับที่หรือแนวทางใดแนวทางหนึ่ง การแสดงงานครั้งนี้จึงถือเป็นบทสรุปอีกบทหนึ่งของชีวิตและการทำงาน
Rough
November 2020
Xspace